കാബൂൾ: ഡ്യുറന്റ് രേഖയിലെ മാരകമായ ഏറ്റുമുട്ടലുകൾക്കുശേഷം അഫ്ഗാനിലെ താലിബാൻ ഭരണകൂടം പാകിസ്താനെതിരെ ജലയുദ്ധത്തിനൊരുങ്ങുന്നു. പാകിസ്താനിലേക്കുള്ള ജലപ്രവാഹം നിയന്ത്രിക്കുക എന്ന ലക്ഷ്യത്തോടെ കാബൂൾ നദിയുടെ പ്രധാന പോഷകനദിയായ കുനാർ നദിയിൽ അണക്കെട്ട് നിർമിക്കാനുള്ള പദ്ധതികൾ അഫ്ഗാനിസ്ഥാൻ പ്രഖ്യാപിച്ചു.
ഇരുപക്ഷത്തും നിരവധി പേർ കൊല്ലപ്പെട്ട സംഘർഷത്തെത്തുടർന്ന്, കഴിയുന്നത്ര വേഗത്തിൽ കുനാർ നദിയിൽ അണക്കെട്ട് നിർമിക്കാനുള്ള തീരുമാനം താലിബാൻ പരമോന്നത നേതാവ് മൗലവി ഹിബത്തുള്ള അഖുന്ദ്‌സാദയാണ് എടുത്തത്.
നിർമാണം ഉടൻ ആരംഭിക്കുമെന്ന് അഫ്ഗാൻ ജല-ഊർജ മന്ത്രാലയം സ്ഥിരീകരിച്ചതായി ഇൻഫർമേഷൻ ഡെപ്യൂട്ടി മന്ത്രി മുഹാജർ ഫറാഹി പറഞ്ഞു. അഫ്ഗാനികൾക്ക് സ്വന്തം ജലം കൈകാര്യം ചെയ്യാനുള്ള അവകാശമുണ്ട് എന്നും വിദേശ കമ്പനികളേക്കാൾ ആഭ്യന്തര കമ്പനികളായിരിക്കും നിർമാണത്തിന് നേതൃത്വം നൽകുക എന്നും ഫറാഹി ‘എക്സി’ൽ എഴുതി.
മെയ് മാസത്തിന്റെ തുടക്കത്തിൽ, താലിബാൻ ആർമി ജനറൽ മുബിൻ കുനാർ പ്രദേശം സന്ദർശിക്കുകയും അണക്കെട്ട് പരിശോധിക്കുകയും കാബൂളിലെ സർക്കാറിനോട് ഫണ്ട് ശേഖരിക്കാനും നിരവധി അണക്കെട്ടുകൾ നിർമിക്കാനും ആവശ്യപ്പെട്ടിരുന്നു. വെള്ളം അവരുടെ രക്തം പോലെയാണെന്നും ഇത് അവരുടെ സിരകളിലുടെ ഒഴുകാൻ അനുവദിക്കില്ലെന്നും അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു.
480 കിലോമീറ്റർ നീളമുള്ള കുനാർ നദി പാകിസ്താന് സമീപമുള്ള ബ്രോഗിൽ ചുരത്തിനടുത്തുള്ള ഹിന്ദുക്കുഷ് പർവതനിരകളിൽ നിന്നാണ് ഉത്ഭവിക്കുന്നത്. പിന്നീട് അത് തെക്കോട്ട് അഫ്ഗാനിസ്ഥാനിലേക്ക് ഒഴുകി, കുനാർ, നൻഗർഹാർ പ്രവിശ്യകളിലൂടെ ഒഴുകി കാബൂൾ നദിയിലേക്ക് പതിക്കുന്നു. പാകിസ്താനിൽ, ഈ നദി ചിത്രാൽ നദി എന്നറിയപ്പെടുന്നു.
കുനാർ നദിയുമായി ലയിക്കുന്ന കാബൂൾ നദി, ഇരു രാജ്യങ്ങൾക്കുമിടയിലെ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട അതിർത്തി ജല അതിർത്തിയായി മാറുന്നു. പാകിസ്താന്റെ വടക്കുപടിഞ്ഞാറൻ പ്രവിശ്യകളിലെ ജലസേചനത്തിനും കൃഷിക്കും നിർണായക ജലസ്രോതസ്സായി വർത്തിക്കുന്ന അറ്റോക്കിനടുത്തുള്ള സിന്ധു നദിയിലേക്ക് ഇത് ജലം പകരുന്നു.
കഴിഞ്ഞ ആഴ്ച താലിബാന്റെ വിദേശകാര്യ മന്ത്രി ആമിർ ഖാൻ മുതഖി ഇന്ത്യയിലേക്ക് ഔപചാരിക സന്ദർശനം നടത്തിയ വേളയിൽ ഹെറാത്ത് പ്രവിശ്യയിൽ ഒരു അണക്കെട്ട് നിർമിക്കുന്നതിനും പരിപാലിക്കുന്നതിനുമുള്ള പിന്തുണയെ അഭിനന്ദിക്കാൻ അദ്ദേഹം തീരുമാനിച്ചു. സുസ്ഥിര ജല മാനേജ്മെന്റിന്റെ പ്രാധാന്യം ഇരുപക്ഷവും അടിവരയിട്ടു. അഫ്ഗാനിസ്ഥാന്റെ ഊർജ ആവശ്യങ്ങൾ പരിഹരിക്കുന്നതിനും അതിന്റെ കാർഷിക വികസനത്തെ പിന്തുണക്കുന്നതിനുമായി ജലവൈദ്യുത പദ്ധതികളിൽ സഹകരിക്കാൻ ഇന്ത്യ സമ്മതിച്ചുവെന്നും സംയുക്ത പ്രസ്താവനയിൽ പറഞ്ഞു.
ഏപ്രിൽ 22 ന് 26 സിവിലിയൻമാരുടെ മരണത്തിന് കാരണമായ പഹൽഗാം ഭീകരാക്രമണത്തോടുള്ള പ്രതികരണമായി, ദീർഘകാലമായി നിലനിൽക്കുന്ന സിന്ധു ജല ഉടമ്പടിയുടെ ചില ഭാഗങ്ങൾ ഇന്ത്യ താൽക്കാലികമായി നിർത്തിവെച്ചിരുന്നു. 1960 ൽ ഒപ്പുവച്ചതും ലോകബാങ്കിന്റെ മധ്യസ്ഥതയിൽ നടന്നതുമായ സിന്ധു നദീജല ഉടമ്പടി, സിന്ധു നദിയുടെയും അതിന്റെ ആറ് പ്രധാന പോഷകനദികളുടെയും ജല ഉപഭോഗവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടതാണ്. ഇന്ത്യക്കും പാകിസ്താനും ജലവിതരണം കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതിൽ ഈ ഉടമ്പടി വളരെക്കാലമായി നിർണായക പങ്ക് വഹിച്ചിട്ടുണ്ട്.
